کانکس به سازه از پیش ساخته‌ای گفته می‌شود که دارای کف، سقف، دیوار، پنجره و درب است. در واقع می‌توان گفت که کانکس یک اتاق یا خانه قابل حمل است که با ساندویچ پنل ساخته می‌شود و واحد شمارش آن عدد یا دستگاه است. امکانات داخلی کانکس شامل سیستم روشنایی، سیستم گرمایشی یا سرمایشی، آشپزخانه، سرویس بهداشتی و اتاق خواب است. به همین دلیل در مواقعی همچون وقوع زلزله یا سیل که امکان ساخت سریع سرپناه یا همان خانه وجود ندارد می‌توان از کانکس استفاده کرد.
برای ساخت کانکس، ابتدا تمام قسمت‌های آن را طراحی می‌کنند سپس اسکلت اولیه کانکس را می‌سازند و پس از آن قسمت‌های مختلف کانکس مانند سقف، کف، دیوارها را بر روی آن نصب می‌کنند. معمولا بین ۱۵ الی ۲۵ سال می‌توان از این خانه‌های پیش ساخته استفاده کرد یا بهتر بگوییم که هر دستگاه کانکس با‌کیفیت بین ۱۵ تا ۲۵ سال عمر مفید دارد. البته این طول عمر مربوط به زمانی است که از متریال با‌کیفیت و مرغوب در ساخت کانکس استفاده شده باشد. چنانچه مواد اولیه یک کانکس از نوع بدون کیفیت یا معمولی باشد، عمر مفید ِن بین ۳ تا ۱۰ سال خواهد بود.
کاربرد کانکس
سرپناه بودن برای افراد، اصلی‌ترین کاربرد کانکس محسوب می‌شود یعنی کانکس یک فضا یا مکان امن برای افرادی است که دسترسی به یک خانه معمولی را ندارند. مثلا نگهبانان محترم که باید از یک مکان حفاظت کنند، برای مستقر شدن در محل مورد‌نظر، نیاز به یک سرپناه دارد. معمولا ساخت یک اتافک نگهبانی چند روزی طول می‌کشد. اما با تهیه یک دستگاه کانکس، در کمترین زمان ممکن می‌توان یک سرپناه برای نگهبان درست کرد. علاوه‌بر این در مناطق زلزله زده که اهالی یک روستا یا شهر، خانه‌های خود را از دست داده‌اند، طی یک زمان بسیار کوتاه می‌توان برای تمام اهالی یک سرپناه تهیه کرد.
کانکس‌ها از نظر ظاهری و امکاناتی که در آن‌ها تعبیه شده به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که خر یک از آن‌ها کاربرد مخصوص به خود را دارد:
- کانکس سرویس بهداشتی: همانطور که از نام آن مشخص است، دارای امکانات کامل بهداشتی بوده و بیشتر برای مواقعی که فورا به یک سرویس بهداشتی نیاز است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کانکس نگهبانی: این نوع از کانکس‌ها، کوچکترین نوع کانکس هستند زیرا اندازه آن باید به نحوی باشد که نگهبان حین ایستادن در آن به بخش بیرونی کانکس تسلط کافی داشته باشد.
- کانکس مسکونی: تمام امکانات یک خانه را دارد و مناسب افرادی است که قصد دارند به مدت طولانی در آن زندگی نمایند.
- کانکس اداری: برای انجام امور اداری و برگزاری جلسات اداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کانکس مدرسه: این نوع کانکس مناسب مدرسه‌هایی است که بر اثر بلای طبیعی ساختمان مدرسه خود را از دست داده‌اند. در واقع در این مدل کانکس تمام امکانات یک مدرسه تعبیه شده است.
- کانکس متحرک یا کاروان: برای حرکت دادن کانکس‌های قبلی باید از جرثقیل استفاده کرد. اما کانکس‌های کهروانی دارای چرخ هستند و با استفاده از یک ماشین می‌توان آن را به حرکت درآورد. افرادی که زیاد سفر می‌کنند معمولا از این نوع کانکس استفاده می‌کنند.
مزایا کانکس
در حال حاضر به دلیل افزایش قیمت مصالح ساختمانی و زمان‌بر بودن ساخت و ساز، استفاده از انواع کانکس روز به روز در حال افزایش است. در واقع باید گفت که مزایای متعدد کانکس‌ها باعث افزایش خرید کانکس شده است که در ادامه به مهم‌ترین مزایا کانکس اشاره کرده‌ایم:
قیمت مناسب
یکی از مهم‌ترین مزایای کانکس قیمت مناسب و به صرفه آن است. مثلا جهت ساختن یک اتاقک نگهبانی باید هزینه‌های زیادی را برای خرید مصالح ساختمانی و مزد کارگر صرف کرد. اما با پرداخت یک هزینه مناسب می‌توان یک کانکس با امکانات دلخواه تهیه کرد که تا مدت‌ها قابل استفاده است.
طول عمر بالا
کانکس‌ها را از ساندویچ پنل می‌سازند و از آنجایی که ساندویچ پنل یک سازه چند لایه است، مقاومت خوبی در برابر شرایط آب و هوایی مختلف دارد. به همین دلیل پس از گذشت سال‌ها همچنان می‌توان از یک کانکس استفاده کرد.
سازگاری با شرایط آب و هوایی مختلف
از دیگر مزایای کانکس می‌توان به سازگار بودن بدنه آن‌ها در برابر شرایط آب و هوایی مختلف اشاره کرد زیرا بدنه کانکس از جنس ساندویچ پنل ایت و این سازه معمولا در برابر رطوبت، گرمای زیاد، باران و… کاملا مقاوم است و دچار زنگ‌زدگی نمی‌شود.
مقاومت بالا در برابر زلزله
در طراحی و ساخت کانکس‌ها از اصول و قوانین مهندسی سازه استفاده می‌شود و بدنه آن‌ها کاملا مستحکم است، به همین دلیل هنگام وقوع زلزله دچار آسیب نمی‌شوند. از آنجایی که متریال به کار رفته در کانکس‌ها وزن سبکی دارند، در صورت خرابی کانکس، احتمال به خطر افتادن جان افرادی که داخل کانکس هستند بسیار پایین است.
نگهداری آسان
برای نگهداری از کانکس‌ها لازم نیست هیچ فعالیت خاصی انجام داد زیرا در ساخت آن‌ها از متریال با‌کیفیت استفاده می‌شود و آن‌ها با شرایط جوی مختلف کاملا سازگار هستند. هزینه نگهداری از یک فروشگاه با خرید یک کانکس فروشگاهی بسیار متفاوت است.
قابل حمل بودن
یکی از مهم‌ترین مزایا کانکس این است که یک سازه ثابت نیست و به سادگی می‌توان آن را جابه‌جا کرد. به عنوان مثال شرکت‌های ساختمانی که دائما در حال ساخت ساختمان هستند، برای سکونت نگهبان و استراحت کارگران نیاز به مکان دارند. با خرید کانکس می‌توانند مکان مورد‌نیاز نگهبان و کارگران را فراهم کنند و پس از اتمام یک پروژه، در پروژه‌های بعدی نیز می‌توانند از کانکس‌های خریداری شده استفاده کنند زیرا کانکس یک سازه قابل حمل است.
نصب و استفاده آسان
کانکس یک سازه پیش ساخته است و مراحل اصلی طراحی و ساخت آن در کارخانه صورت می‌گیرد. در همین راستا فرایند نصب و استفاده از آن‌ها بسیار ساده است و در کمترین زمان ممکن می‌توان از آن استفاده کرد.
عایق بودن در برابر صوت و گرما
سازه‌هایی که با آجر و سیمان ساخته می‌شوند در برابر صوت و گرما عایق نیستند و صدا و حرارت به راحتی از آن‌ها عبور می‌کند. اما کانکس‌ها در برابر صوت و گرما عایق دارند زیرا متریال اصلی ساخت آن‌ها ساندویچ پنل است و ساندویچ پنل به دلیل لایه لایه بودن در برابر صدا و حرارت را از خود عبور نمی‌دهد.
امکان شخصی سازی
امکان پیاده‌سازی امکانات رفاهی مختلف بر روی کانکس‌ها وجود دارد و خریداران محترم با توجه به نیاز خود می‌توانند یک کانکس با امکانات دلخواه سفارش دهند. مثلا شما می‌توانید پس از خرید یک کانکس ویلایی اقدام به شخصی سازی کنید.
امکان واگذاری
از آنجایی که کانکس یک سازه پیش ساخته و قابل حمل است، امکان فروش و واگذاری آن وجود دارد. همچنین افرادی که برای یک مدت بسیار کوتاه به کانکس نیاز دارند، می‌توانند از کانکس‌های دست دوم استفاده کنند.